2022’de yaşadığımız çok iklim olayları ve bilim insanlarının bulguları, iklim değişikliğiyle gayrette kaybedecek vaktimiz olmadığını gösterdi. Öte yandan siyasalların attığı adımlar iklim kriziyle gayrette yetersiz kaldı.
Bu yıl yaşanan iklim krizi kaynaklı çevresel felaketleri, iklim değişikliğiyle uğraşta atılan ve atılamayan adımları derledik: Mısır’ın Şarm El Pir kentinde 6-18 Kasım tarihlerinde düzenlenen COP27 iklim tepesinde, iklim krizine karşı savunmasız ülkelere maddi yardım yapılmasında mutabakat sağlandı.
“Kayıp ve Ziyan Fonu” ismi verilecek fon ile, iklim krizinden etkilenen fakir ülkelere para yardımı yapılması öngörülüyor, fakat hangi ülkenin ne kadar katkı yapacağına karar verilmedi. Bunun gelecek yıl yapılacak dorukta ele alınması bekleniyor. İklim değişikliğinden en çok etkilenen fakir ülkeler, yaklaşık 30 yıldır maddi dayanak almak için uğraş veriyordu.
Buna rağmen tepede fosil yakıtların kullanımının sonlandırılmasına dair hiçbir ilerleme sağlanmadı ve sonuç bildirgesinde buna dair bir taahhüt yer almadı. Birleşmiş Milletler (BM) Biyoçeşitlilik Konferansı’na (COP 15) katılan ülkeler, 2030 yılına kadar gezegenin üçte birini müdafaa altına alma konusunda anlaştı.
Bu muahede biyolojik çeşitliliği muhafaza maksadında dönüm noktası olarak bedellendiriliyor. BM Kalkınma Programı, “tarihi anlaşmanın” dünyanın dört bir yanındaki insanların biyolojik çeşitlilik kaybını durdurmak için gerçek bir ilerleme bekleyebileceği manasına geldiğini söyledi.
2022’de bilhassa Afrika ve Asya’da bir taraftan çok yağışlar, öbür taraftan yaşanan kuraklıkla, birçok olağandışı çevresel olaya şahit olduk. Batı Afrika ülkesi Nijerya’da on yıllardır görülmemiş düzeydeki yağışlar nedeniyle çok büyük çapta seller yaşandı. Beş ayda 600 kişi öldü, 200 bin konut yok oldu, 1,3 milyon kişi evsiz kaldı.
Sellerden en çok etkilenen ülkelerden biri de Pakistan oldu. Pakistan İklim Bakanı Sherry Rehman, Ağustos’ta yaptığı açıklamada ülkenin üçte birinin sular altında kaldığını belirtti. Rehman, “hayal edilemez boyutta bir kriz” olarak nitelediği seller için “Büyük bir okyanus güya, suyu boşaltacak kuru alan yok” sözünü kullandı.
Ülkede seller ve su baskınları nedeniyle bin 700’den fazla kişi öldü, yaklaşık 15 milyar dolar maddi ziyan oluştu. Türkiye’de de Batı Karadeniz, Ankara ve Antalya’da seller ve su baskınları, can kayıpları ve maddi hasara neden oldu.
Bartın’da onlarca mesken ve iş yerini su bastı: Batı Karadeniz’de sel felaketinin bilançosu
ağırlaşıyor Türkiye’de etraf konusunda en ağır gündem yaratan hususlardan biri ise zeytinliklerin madenciliğe açılması tartışması oldu.
1 Mart’ta Resmi Gazete’de yayımlanan yeni bir yönetmelikle zeytinliklerin maden projelerine açılması mümkün hale geldi. Çok sayıda sivil toplum kuruluşu ve zeytincilikle uğraşan köylülerin yansısını çeken karara yapılan itirazlar sonucunda, karar Danıştay’dan döndü.
Konu yıl sonunda kanun teklifi olarak torba kanunla tekrar gündeme geldi fakat TBMM’deki yansılardan sonra teklif torba maddeden çıkarıldı. Dünyadaki sellerin yanında, Çin’de, Avrupa ve Afrika’da kimi bölgelerde sıcaklık mevsim normallerinin çok üstüne çıktı ve kimi yerlerde önemli kuraklık yaşandı.
İngiltere’de 2022’nin birinci altı ayının, 1976’dan bu yana en az yağışlı birinci altı ay olduğu açıklandı. Yaz mevsiminde ülkede sıcaklık 40 dereceleri gördü. Küresel Kuraklık Gözlemevi’nin araştırmasına nazaran de Avrupa kıtasının yüzde 47’sinde toprak kurudu ve durum “yüksek alarm seviyesine” yükseldi.
Somali de son on yılın en makûs kuraklığını yaşadı. Kuraklık nedeniyle ülkedeki çocukların neredeyse yarısı açlıkla karşı karşıya kaldı. Avrupa’da sıcak hava dalgasının da tesiriyle birçok Akdeniz ülkesine büyük orman yangınları çıktı. Fransa, Portekiz, İspanya, Hırvatistan ve Yunanistan’daki yangınlar nedeniyle binlerce kişi meskenlerinden tahliye edildi.