Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli çerçevesinde yapılan, geçsek de geçmesek de para ödenen Çanakkale, Osmangazi ve Yavuz Sultan Selim köprüleri ile Avrasya tünelindeki garantiler için 1 Ekim 2024’ten itibaren kur ayarlaması yapıldı. Kur artışı, köprülerin müteahhit ve işletici firmalarına yaradı. CHP Genel Lider Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz YİD’deki son durumu şöyle açıkladı:
■ Osmangazi Köprüsü: Geçen araç fiyatı 555 lira. Fakat kur farkı ile garantili araç geçiş fiyatı bin 870 TL oldu. Hazine’nin şirkete köprüden geçen her araç için ödeyeceği fark bin 315 lira arttı. İzmit Dilovası ve Altınova ortasındaki köprü, Nurol-Özaltın-Makyol-Astaldi-Yüksel ve Göçay tarafından yapıldı. Günlük 40 bin geçiş garantisi var. Araç geçsin geçmesin günlük 74 milyon 800 bin lirayı cebe atacaklar.
■ Çanakkale Köprüsü: Geçen araç fiyatı 585 lira. Fakat kur farkı ile garantili araç geçiş fiyatı 760 liraya çıktı. Şirkete köprüden geçen her araç için ödenecek fark 175 liraya yükseldi. Lapseki-Gelibolu ortasındaki köprü, Daelim ve SK (Güney Kore)-Limak-Yapı Merkezi OGG firmalarınca yapıldı. 3 milyar 159 milyon 721 bin Euro’ya mal oldu. 2034’te devlete geçecek olan köprü için günlük 45 bin araç geçiş garantisi var. Araç geçsin geçmesin, 34 milyon 200 bin lira ödenecek.
■ Yavuz Sultan Selim Köprüsü: Geçen araç fiyatı 70 lira. Fakat kur farkı ile garantili araç geçiş fiyatı 204 TL oldu. Hazine’nin şirkete köprüden geçen her araç için ödeyeceği fark fiyatı 134 lira yükseldi. İstanbul Boğazı’ndaki köprü İçtaş ve İtalyan Astaldi firması tarafından yapıldı. Günlük 135 bin araç garantisi var. Araç geçsin geçmesin 27 milyon 540 bin lira kasalarına girecek.
■ Avrasya Tüneli: Geçen araç fiyatı 156 lira. Lakin kur farkı ile garantili araç geçiş fiyatı 238 liraya çıktı. Hazine’nin şirkete tünelden geçen her araç için ödeyeceği fark meblağı 82 liraya yükseldi. Tünel 2042’de kamuya devredilecek. 1 milyar 239 milyon 863 bin dolar maliyeti olan projeye verilen günlük araç geçiş garantisi 68 bin ve her yıl bu sayı artıyor. Araç geçsin geçmesin her gün 16 milyon 184 bin liralık çıkarları var. Tünel Yapı Merkezi ve Güney Koreli SK-EC firmalarınca yapıldı.