ANKARA – Yeni yasama yılının açılmasıyla birlikte siyaset gündemi de hareketlendi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Meclis açılış konuşmasında İsrail’in gözünün Türkiye’de olduğu sözleri ve ‘İç cepheyi güçlendirmemiz lazım’ daveti tartışılmaya devam ediyor. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin bu davet sonrası DEM Partili yöneticilerin elini sıkıp barış iletisi vermesine dair de değerlendirmeler sürüyor.
Tüm bu gelişmeleri siyasi partilerin küme başkanvekilleriyle değerlendirdiğimiz söyleşilerimize bugün DEM Parti Küme Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit ile devam ediyoruz.
Koçyiğit, Bahçeli’nin DEM Parti sıralarına gelerek selam vermesi, yeni Anayasa çalışmaları, Erdoğan’ın ‘İsrail tehdidi’ söylemi ve erken seçim tartışmalarına dair sorularımızı yanıtladı.
MECLİS’LE SOKAĞI BULUŞTURACAK YENİ BİR POLİTİK HATTA MUHTAÇLIK VAR
Yeni yasama yılı başladı. Nasıl bir DEM Parti göreceğiz Meclis’te?
Meclis bizim için kıymetli bir mevzi. Çok büyük bedeller ödeyerek geldiğimiz bir yer. Halkımızın da büyük beklentileri var bizlerden. Biz de daima bu büyük beklentiler doğrultusunda hareket etmeye çalıştık. Her vakit ilkesel tavır aldık. Bunu bu devir de devam ettireceğiz.
Meclis’te en sert muhalefeti gerçekleştirirken sokak ayağının içerisinde de olmaya çalıştık geçen periyot. Emekçi direnişlerinin, bayan çabasının ve öteki bütün uğraş alanlarının içerisinde olmaya, orada kurulan kelamı Meclis tabanına taşımaya devam edeceğiz. Bu devir bunu çok daha ileri bir yere taşımayı düşünüyoruz.
Sokağın sesi cılız çıktığı vakitlerde Meclis’teki sesin yüksekliğinin sonuç almadığını çok uygun biliyoruz. Meclis’le sokağı buluşturacak bir yeni politik hatta gereksinim olduğunu düşünüyoruz. Sokağın sesi ne kadar gür çıkarsa biz Meclis’te o kadar güçlü kelam söyleyebiliyoruz.
Ayrıca yalnızca bir kısma hitap eden, yalnızca bir sorun başlığında konuşan bir DEM Parti değil, Türkiye’de hangi sorun varsa o sorunu gören, o sorunu Meclis’e taşıyan bir DEM Parti olmak istiyoruz. Bu periyot toplumsal kesitlerin daha fazla yanında olmak üzere bir önceliğimiz olacak.
‘BAHÇELİ’NİN TESADÜFEN GELDİĞİNİ DÜŞÜNMEK SAFLIK OLUR’
1 Ekim’de şaşırtan bir temasa tanıklık ettik. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, partiniz sıralarına gelerek sizlerle selamlaştı, ardından de barış iletisi verdi. Bahçeli’nin bu tavrını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Devlet Bahçeli’nin öylesine, tesadüfen geldiğini düşünmek ya hiç siyaseti bilmemek olur ya da çok saflık olur. Ben de katiyetle ‘öylesine’ bir geliş olmadığını düşünenlerdenim. Bilerek, isteyerek sıralarımıza geldi ve eş genel liderimizle, bizlerle tokalaştı.
‘BAHÇELİ’NİN BARIŞ BİLDİRİSİ ÖNEMLİ’
1 Ekim resepsiyonunda yaptığı barış vurgusu da değerli bir vurgu. Bahçeli tarafından söylenmiş olması nedeniyle kıymetli. Kürt aksiliği ve barış aksiliği üzerine kendi siyasetini yürüten bir parti MHP. Bu yüzden Bahçeli’nin barış çıkışı kıymetli.
‘BİR TOKALAŞMADAN YENİ DEVİR OKUMASI YAPMAK ERKENCİ OLUR’
Ama yalnızca burayla hudutlu kalan bir barış vurgusunun da ilerletici olmadığını, bu vurgudan bir tahlil süreci çıkmayacağının da altını çizmek gerekiyor. Tek başına bir tokalaşmadan ya da barış vurgusundan bir yeni devir başlangıcı, bir tahlil okuması yapmak çok erkenci bir yorum olur. Pratik adımlarla desteklenirse, devamı gelirse, toplam bir şeye dönüşebilir.
Bahçeli’nin atağının yeni Anayasa ile alakalı olabileceği yorumuna ne dersiniz?
Çok uzun müddettir, bilhassa de 2015 sonrasında siyasette çok önemli bir kutuplaşma ve kamplaşma var. Kimsenin kimseyle neredeyse temas edemez hale geldiği siyaset yerini özel olarak AKP ve MHP yarattı. Bu kamplaşmanın bir devir için iktidara kazandırdığını gördük. İktidar bu formülle; beka telaffuzuyla, milliyetçi ve dini hislere seslenerek kendi seçmenini konsolide etmek istedi. Ancak son lokal seçim gösterdi ki bu hususta bir yolun sonuna gelinmiş durumda.
Bugün Türkiye’deki insanların farklı öncelikleri var. Ve bütün bu telaffuzların kendilerini sömürülmesinin bir aracı olduğunu çok açık ve net bir formda görüyorlar. Türkiye’deki bütün halklar bu gerçeği fark ettiği için 31 Mart seçimlerinde AKP’ye kırmızı kart gösterdi.
‘İKTİDAR SİYASİ BİR YOL AYRIMINDA’
Bu manada iktidar için bir siyasi yol ayrımı olduğunu düşünüyorum. Bir tercih yapmak zorundalar. Önümüzde bir genel seçim var, bir anayasa tartışması var, bölgesel birtakım gelişmeler var. Bütün bunların içerisinde siyaseti daha da kutuplaştırıp kamplaştırmamanın günün sonunda bu iktidara kazandıracağı hiçbir şey yok.
BAHÇELİ’NİN TAVRI İKTİDARIN SIKIŞMIŞLIĞININ SONUCU
Burada şu soru açığa çıkıyor: Ne yapılabilir? Bu soru bugün herkes açısından değerli bir soru. Ben iktidarın da bu soruyu sorduğunu ve kimi fikirler geliştirdiğini düşünüyorum. Bugün konuştuğumuz el sıkmanın ve barış bildirisi vermenin de tam da bu türlü bir tartışmanın ve kendileri açısından bir sıkışmışlığın sonucunda olduğunu düşünüyorum.
MHP’NİN, İKTİDARIN BU TAVRI SAHİDEN HERKESİ KAPSAYACAK MI; VAKİT GÖSTERECEK
Bahçeli’nin bu tavrı kimine nazaran devam eden kimine nazaran biten ‘normalleşme’ süreciyle bağlantılı mi ya da bu süreci tesirler mi?
Daha evvelki sohbetimizde ‘Normalleşme Kürtler hariç mi olacak?’ diye sormuştum. Normali AKP Genel Lideriyle CHP Genel Lideri’nin merhabasına indirgeyen bir akıl olduğunu gördük. O olağanın içerisinde Kürtler, muhalifler yoktu. Hakkari’ye kayyım atandı, Kobanî Kumpas Davası’nda 400 yılı aşkın cezalar verildi, Can Atalay cezaevinde tutuldu. Bu manasıyla bugünkü soru şu: İktidarın bu tavrı nitekim herkesi kapsayacak mı, bu harika durumu bitirecek mi? Bunu vakitle göreceğiz.
Ben bu merhabalaşmanın değersiz ve anlamsız olduğunu düşünmüyorum. Olağan ki değerlidir, manalıdır, bilerek ve isteyerek yapılmıştır. Ancak öbür pratik adımlarla desteklenmeden bu sürece çok fazla mana yüklemeyi gerçek bulmuyorum.
‘İSRAİL TEHDİDİ RASYONEL BİR TABANA OTURMUYOR’
Erdoğan’ın 1 Ekim konuşmasında İsrail’in amacında Türkiye olduğunu söylemesi ve iç cepheyi güçlendirme daveti yapmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ortadoğu’da çok net bir hegemonya çabası var. Türkiye de hem jeopolitik hem de jeostratejik değeri nedeniyle çok kritik bir yerde duruyor. Tıpkı vakitte bölgede bir savaş olduğunda bunun direkt ve dolaylı tesirlerine maruz kalan bir ülke. Bu manasıyla bu savaş ve çatışmanın Türkiye’de bir korku yaratması çok olağan, bunu anlayabiliyoruz.
Bu korkuyu çok ileri bir boyuta götürüp, İsrail’in Türkiye’yi de hedeflediği sözü öteki bilgilerle desteklenmedikçe rasyonel bir tabana oturmuyor. Sonuçta İsrail ve Türkiye iki NATO üyesi ülke. Tıpkı vakitte ikisi de Amerika’yla yakın münasebetleri olan ülkeler. Hasebiyle ben iki ülke ortasında bir çatışmayı yakın vadede çok mümkünlük dahilinde görmüyorum.
DÜŞMAN OLMADAN YAŞAYAMAYAN BİR İKTİDAR GERÇEĞİYLE KARŞI KARŞIYAYIZ
Öte yandan Tayyip Erdoğan’ın ve AKP iktidarının daima bir iç ve dış düşman algısı yaratarak toplumu ve iç cepheyi konsolide etmek, siyaseti bunun üzerinden dizayn etmek üzere muazzam bir başarısı var. Bir devir Suudi Arabistan baş düşman oldu, bir devir Birleşik Arap Emirlikleri, bir periyot Mısır, bir devir Yunanistan. Yani düşman olmadan yaşayamayan bir iktidar gerçeğiyle karşı karşıyayız.
DIŞ DÜŞMAN TEHDİDİYLE BİRİKEN TOPLUMSAL ÖFKENİN ÖNÜNE GEÇMEYE ÇALIŞIYOR
Bu içeride de bu türlü. İçeride de düşmanlaştırdıkları, ötekileştirdikleri, terörize ettikleri, kriminalize ettikleri bir odak her vakit oluyor. Birden fazla vakit bu bizim partimiz oluyor. Seçmen eğilimlerini de birden fazla vakit bu türlü belirlediklerini düşünüyorum.
Ama artık beşerler şunu düşünüyor; ‘İşim yok, ekmeğim yok, açım, fakirim, barınamıyorum, öğrencimi okutamıyorum.’ Bu hükümetin kısa vadede bunları çözmek üzere bir sıkıntısı de yeteneği de yok. Pekala o vakit ne yapılabilir? “Dışarıdan büyük tehdit altındayız. Bu tehdide karşı senin işinin, ekmeğinin ne değeri var? İsrail üzere bir ülke bizi maksat alıyor. Bize saldırırsa ne yaparız?” sorularını sorarak bir his yaratmaya çalışıyor. Bunu yaparak, dış düşman tehdidiyle içeride yükselen toplumsal itirazın, isyanın, o kabaran öfkenin önüne geçmeye çalışıyor. Yoksa çok gerçeklik tabanı olan bir kıymetlendirme değil İsrail tehdidi. Siyaseten yol yürümeleri için bunlara muhtaçlıkları var.
MEVCUT HUKUKSUZLUKLAR BİZİ ANAYASA KONUŞMAKTAN AZADE KILMAMALI
Yeni Anayasa yeni devrin değerli gündemlerinden biri olacak üzere gözüküyor. Yeni Anayasa gündemine partinizin bakışı nedir?
Türkiye’de yeni bir anayasa yapmanın şartlarının olmadığını düşünüyoruz. Zira mevcut Anayasa askıda, Anayasa Mahkemesi kararları uygulanmıyor, haksızlık, hukuksuzluk, yolsuzluk, çürüme, liyakatsizlik her manasıyla bütün tabanlarda. Lakin bütün bunlar bizi anayasa konuşmaktan azade kılmamalı.
Sonuçta Türkiye’nin bir de hakikati var. 12 Eylül Anayasası var. Bugün bizim temel hak ve özgürlüklerimiz 12 Eylül Anayasası’na dayanılarak kısıtlanıyor. Zira sermaye yazdı 12 Eylül Anayasasını. Bu Anayasa bir cunta anayasası olduğu kadar bir sermaye anayasası. Bu Anayasa’nın değişmesi lazım. Bu yüzden de bir anayasa tartışması yürütmenin çok kıymetli olduğunu düşünüyoruz.
ANAYASA TARTIŞMASINI YÜRÜTMELİYİZ
Evet, bu tartışmayı yürütmeliyiz. Pekala nasıl yürütebiliriz? Öncelikle bir anayasa yapmak için nasıl şartlara gereksinimimiz olduğunu konuşabiliriz. Örneğin biz bir yol paklığına gereksinim olduğunu düşünüyoruz. AKP’nin niyeti sahiden özgürlükçü bir anayasa yapmaksa bunun düzgün niyet beyanlarını göstermeli, yeterli niyet adımlarını atmalı. Bir yol paklığı yapmalı.
‘ANAYASA TARTIŞMASI AKP’NİN MONOPOLÜNDE OLMAMALI’
Bunu lakin anayasayı konuşarak yaptırabiliriz. Yekten dersek ki ‘Anayasa yapmanın şartları yoktur, kapıyı kapattık’ nasıl yol alacağız? İktidarın kendi inhisarında yürütmek istediği anayasa tartışması yerine ‘Nasıl bir anayasa yapılabilir, anayasa yapılırken nasıl bir yol ve prosedür izlenmelidir, bunun için toplum bu sürece nasıl katılmalıdır’ın tartışılacağı yeri muhalefetin yaratması gerektiğini düşünüyoruz. Bu türlü bir yer yaratabilirsek o vakit AKP’nin istediği sonlardaki bir anayasa tartışmasının da dışına çıkarırız. Bunun için de konuşmaya, tartışmaya, birlikte düşünmeye ve toplumla birlikte tartışmaya gereksinimimiz var.
Partinizin temsilcilerinin evvelki açıklamalarında erken seçim olması gerektiği söz edildi. Bakışınızda bir değişiklik var mı? Erken seçim olmalı mı?
Kesinlikle erken seçim olması gerektiğini düşünüyoruz. İktidarın bir hukuksal meşruiyeti var lakin toplumsal meşruiyeti yok. Zira son seçimde toplumun yüzde 70’i AKP’yi onaylamadı. Bu, işin bir istikameti.
İkincisi, herkeste derin bir memnuniyetsizlik var. Herkes, bu ülkede çok önemli meseleler yaşıyor. Çok önemli krizler var. Bu manada da bu iktidarın değişmesi gerekiyor ve bu lakin erken seçimle olabilir.
‘HÜKÜMET İSTİFA’ SLOGANI HAYKIRILIRSA SANDIK KURULUR’
Ama biz yalnızca ‘erken seçim olsun’ demekle erken seçim olmayacağını biliyoruz. Erken seçimin olacağı şartları yaratmak gerekiyor. Bu da toplumun itirazını ve öfkesini örgütlemekten geçiyor. Var olan bütün taban dalgaları açığa çıkarmaktan geçiyor. Her toplumsal itirazın içerisinde ‘hükümet istifa’ sloganının, isteğinin haykırılması gerekiyor. Bu bir toplumsal talebe dönüşürse o vakit sandık kurulabilir.
Yoksa yalnızca muhalefet partilerinin küme konuşmalarında ‘erken seçim olsun’ demesiyle bunun olmayacağını görmemiz gerekiyor. Erken seçim talebinin toplumun bağrında örgütlenmesi ve açığa çıkarılması gerekiyor. Öbürü yalnızca siyasi, günlük polemik konusu olur.