Karabük’ün Eskipazar ilçesine bağlı Budaklar köyünde milattan evvel 1’inci yüzyılda kurulduğu ve milattan sonra 8’inci yüzyıla kadar yerleşim maksadıyla kullanıldığı varsayım edilen Hadrianopolis Antik Kenti’nde arkeolojik hafriyat çalışmaları sürüyor. Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş başkanlığında yürütülen çalışmalarda, Hz. Süleyman’ın at üzerinde elinde mızrak ile şeytanı mızrakladığı resmedilen kolye ucu bulundu. Milattan sonra 5’inci yüzyıla ilişkin olduğu bedellendirilen kolyenin üzerinde ‘Rabb’imiz berbatlığı yendi’ yazısının yazdığı belirtildi.
Kolye ile ilgili bilgiler veren Çelikbaş, “Kültür Bakanlığımızın ‘Geleceğe Miras Projesi’ kapsamında çalışmalarımıza devam etmekteyiz. Çalışmalar esnasında kıymetli nitelendirilebilecek buluntular da ortaya çıkıyor. Bunlardan bir adedini SDC 3 olarak nitelendirilen yapının içerisinde gerçekleştirilen hafriyatlar esnasında ortaya çıkardık. Anadolu arkeolojisi için değerli olduğunu düşünüyoruz. Daha evvel benzerine hiç bu coğrafyada rastlanmamıştı. Bu amulet dediğimiz, muska olarak kullanılan bir kolye ucu. Bu nesneyi değerli kılan şeylerden bir tanesi de her iki tarafında yer alan yazıtlar ve üzerinde bulunan betimdir. Üzerindeki betimde Hz. Süleyman bir at üzerinde elinde mızrak ile şeytanı mızraklarken resmedilmiş. Zira 3 kutsal dinde de Hz. Süleyman değerlidir. Yahudilikte ve Kitab-ı Mukaddes’te bir hükümdar olarak belirtilirken, İslam dininde ise hükümdarlığının yanında peygamber olarak da belirtilmektedir. Yani semavi dinler için değerli olan Hz. Süleyman’ın bu kolye üzerinde betimlenmesi bizleri hem şaşırttı hem de Anadolu arkeolojisi için kıymetli bir eser niteliğini bize gösterdi” dedi.
KOLYENİN ÜZERİNDE ‘RABBİMİZ BERBATLIĞI YENDİ’ YAZIYOR
Kolyenin üzerinde ön yüzünde ‘Rabb’imiz berbatlığı yendi’ yazsının, art yüzünde ise 4 meleğin isimlerinin yer aldığını belirten Çelikbaş, “Bu kolye ucu muska, neden burada ele geçti? Aslında burada Hadrianopolis’in sahip olduğu askeri niteliğin tesiri var. Biz Hadrianopolis’te yapmış olduğumuz hafriyatlarda süvari birliğinin varlığını daha evvelki yıllarda arkeolojik hafriyatlar sonucunda somut datalarla tespit etmiştik. Hz. Süleyman’ın atlara olan ilgisi ve bağı da bilinmektedir. Hz. Süleyman ayrıyeten doğal ki orduların kumandanı olduğu da bilinmektedir. Burada var olan Roma ve Roma sonrası Bizans devirlerindeki süvarilerinde bir koruyucusu olarak burada resmedildiğini anlıyoruz. Hz. Süleyman’ın alışılmış ki hem İslamiyet’te hem de İslamiyet öncesi dinlerde de ilim ve hikmet ile kuşandığını Rabb’imizin ilim ve hikmeti bahşettiğini de bilmekteyiz. Hz. Süleyman’ın kararı olarak bilinen çeşitli yargılarının da karar almalarının da günümüzde hala daha tesirli bir biçimde beşerler ortasında tabir olarak da kullanıldığını görüyoruz. Bu eser nitekim çok değerli. Ön yüzünde Hz. Süleyman ve Rabb’imizin berbatlığı yendiğinden bahsediyor. Art yüzünde ise 4 kutsal meleğimizin isimleri yer almakta” dedi.
‘ANADOLU ARKEOLOJİSİNDE BU YAPITIN ÖRNEĞİ YOK’
Erken Bizans devrine ilişkin yapıtın emsal örneğinin Anadolu coğrafyasında bulunmadığını belirten Doç. Dr. Ersin Çelikbaş, “Bir tek emsal örnek Kudüs’te ortaya çıkmıştır. Bu eser bu kadar uzak aralar ortasında iki emsal yapıtın ortaya çıkması buranın da tekrar antik periyotta kıymetli bir din merkezi olduğunu gösteren bir işarettir. Yapıtımız üzerindeki yazı fontlarından anlaşıldığı kadar ve yapmış olduğumuz çalışmalardaki elde ettiğimiz stratigrafik bilgiye nazaran milattan sonra 5’inci yüzyıl olarak tarihlendirilmektedir” sözlerini kullandı.
