Yılın son günü geldi çattı! Dünyanın çabucak her yerinde farklı gelenekler ve ritüellerle yılbaşı kutlanıyor. Bazıları para, bolluk ve rahmet için bazıları de aşk, baht ve sıhhat için ritüeller yapıyor. Hepimiz için yeni başlangıçların habercisi olan yılbaşında kim daha keyifli, daha sağlıklı, daha varlıklı olmayı istemez ki? Haydi birbirinden farklı ve özel yılbaşı ritüelleriyle 2025’te umut dolu başlangıçlar yapalım…
İşte, yılbaşı ritüelleri ve en özel yeni yıl gelenekleri…
Yılbaşı Ritüeli Nedir? Yeni Yıl Ritüelleri Nasıl Yapılır?
Yepyeni bir yıla bolluk, rahmet, para, aşk, memnunluk ve talihle girmek için çabucak her toplumda farklılık gösteren yılbaşı ritüelleri vardır. Ritüeller de hedeflenen de her toplumda farklıdır. Birebir ritüeller bile farklı gayelerle yapılabilir.
En çok dikkat çeken yılbaşı ritüelleri makûs ruhları uzaklaştırmak, uygunluk ve hoşlukları davet etmek için de düzenlenir. Kimi kültürlerde mezarlık ziyaretleri, tütsü ve ağaç yakma gelenekleriyle, bir evvelki yıl ortamızdan ayrılan bireylerin ruhu için de yılbaşı ritüelleri yapılır.
Bakalım bizim sizin için seçtiğimiz yılbaşı ritüelleri nasıl yapılıyor. ?
1. Baklagil Yeme yahut Baklagil Serpme Ritüeli
www.unileverfoodsolutions.com.tr
Bolluk, rahmet ve refahın sembolü baklagiller, Güney Amerika ritüellerindendir. Bu ritüele nazaran, yılbaşı gecesi baklagil yenir.
Ülkemizde bu ritüel biraz daha farklı bir formda düzenlenir. Baklagil taneleri kullanılan ritüelde birinci tercih fasulye olur. Ve fasulyeler meskenin duvarlarına fırlatılır. Zira Anadolu’da baklagil tanelerinin etrafa yayılmasının konuta rahmet ve bolluk getireceğine inanılır.
2. Nar Kırma Ritüeli
Nar kırma ritüeli, 21 Aralık’ta kış gün dönümünün kutlanmasıyla başlar aslında. Antik Mısır’dan Hindistan’a İslamiyet’ten Budizm’e pek çok farklı din ve kültürde kutsal kabul edilen nar, ailenin köklerini sağlamlaştırır ve rahmeti artırır.
İslamiyet’e nazaran cennet bahçelerinde yetişen bir meyve olan nar, pek çok inanışta ve günümüzde; doğum, çoğalma, rahmet, bolluk ve sonsuz hayatı temsil eder.
Nar kırma ritüeli ise meskenin kapı eşiğinde dilekler dilenerek yapılır. Dilekleriniz ve duanızı bitirdiğinizde nar yere atılır. Bu geleneğe nazaran nar taneleri ne kadar çok dağılırsa yeni yılda keseniz o kadar bereketli olacaktır. Günümüzde ise nar kırma ritüeli, narı bir poşete koyarak gerçekleştirilir. Ayrıyeten 21 Aralık’tan itibaren 31 Aralık’a kadar her gün yapılabilir.
3. Bir Günde 12 Öğün Yemek Yeme
Boğa burçlarına yakışacak bir gelenek! Estonya’da yıllardır yapılan bu geleneğe nazaran, yılın son günü 12 öğün yemek yenmeli! Gecenin sonuna dek yenilecek her öğün yeni yılın bir ayına karşılık geliyor. Bu sayede yılın 12 ayı boyunca güçlü ve sağlıklı olamanız sağlanıyor.
4. Tuz Serpme Ritüeli
Pek çok inanışta yeri olan tuz da yılbaşı ritüellerinde yerini alır. Tuz, makus güçleri ve makus ruhları kovmak için kullanılıyor. Tuz tıpkı vakitte konutunuza huzur ve refah da getirecektir. Hanenizde arınma ve yenilenme için bu geleneği tercih edebilirsiniz.
Tuz serpme ritüelini gerçekleştirmek için kapı eşiğinde durmalı ve omzunuzun gerisine tuz serpmeniz kâfi olacaktır.
5. Yılbaşı Ekmeği Yapma ya da Ekmek Sallama Ritüeli
Ekmek ile yapılan ritüellerin de manası ülkelerin kültürlerine, din ve inanışlarına nazaran değişir. Dilerseniz, sizin için ortasından seçebileceğiniz birkaç gelenekten kelam edelim:
Ekmek ritüelleri ortasında tahminen de en ilginci İrlanda’da yapılan ekmek sallama ritüelidir. Bu geleneğe nazaran yılbaşı gecesi duvara ekmek asılır. Duvarda sallanan ekmek, hem bolluk ve rahmetin hem de yeni yılda yeni bir hayatın habercisidir.
İtalya’nın meşhur ve lezzetli ekşi mayalı Noel ekmeği Panettone, hayatı kutsar. Ermenistan’da ise hamura talih ve yeterli dilekler ekleyerek yılbaşı ekmeği yapılır. Böylece yeni yılda tüm hayallerin gerçekleşeceğine inanılıyor.
6. Üzüm Yeme Ritüeli
Sıradaki geleneğimiz ise İspanya’dan! Üzümleri hazırlayın, zira 31 Aralık’ı 1 Ocak’a bağlayan anlarda geri sayım ile birlikte üzüm yeme ritüeli yapılır. Yeni yıl için geri sayım yapıldığı sırada 12 adet üzüm yenilmelidir.
İşte burada dikkat etmeniz gereken üzümlerin sayısı! 12 ay için tam 12 üzüm yemeniz kural. Çünkü her bir üzüm yeni yılın bir ayını söz ediyor. Yıl boyunca sıhhat, memnunluk ve rahmet için 12 adet üzüm yeniyor. Bu sayede yeni yılda huzurlu ve sağlıklı aylar geçireceğinize inanılıyor.
7. Su Döküp Şeker Serpme Ritüeli
Porto Riko’da berbat ruhları uzaklaştırmak ve güzel talihi davet etmek için düzenlenen özel bir gelenekte sıra. Bu ritüele nazaran, pencereden bir kova su dökülür ve makûs ruhlar konuttan uzaklaştırılır.
Sırada düzgün talihi davet etmek var. Bunun için ise meskenden dışarıya bu kere de şeker serpiliyor.
8. Soğan Asma Ritüeli
Yunan geleneği olan soğan asma, yine doğuşu temsil eder. Yunan kültüründe soğan bitikisi, kişinin kök salmasını (yani aile kurmasını), büyümeyi, yine doğmayı, yenilenmeyi ve gelişmeyi söz eder.
Gelenek, kapıya soğan asarak gerçekleştirilir. Günümüzde pek çok toplumda yeri olan soğan asma geleneği yılbaşı ağacı süslemelerinde de kullanılır. Siz de renkli ‘soğan kürelerini’ kapınıza yahut yılbaşı ağacınıza asabilirsiniz.
9. Sürpriz Saklamak
İskandinav ülkelerinde yapılan özel ve eğlenceli bir ritüel daha! Bu tatlı mı tatlı ritüele nazaran gecenin sonunda yenilecek olan Noel tatlısının (pirinçli bir muhallebi) içerisine bir adet soyulmuş badem saklanır. Kasesinde badem çıkan kişi yılı şanslı geçirir.
10. Kırmızı İç Çamaşırı Giyme Ritüeli
Latin Amerika’da son derece kıymetli bir ritüel olsa da artık pek çok toplumun bir modülü haline gelmiştir kırmızı iç çamaşırı giyme geleneği. Lakin Latin Amerika halkına nazaran yılbaşı gecesi giyeceğiniz her iç çamaşırı rengi farklı bir mana taşır. Sarı baht, kırmızı aşk, beyaz iç çamaşırının ise barış getirdiğine inanılır.
Bu gelenek İtalyan kültüründe de yer alır. Ama bu kere kırmızı renk doğurganlığı temsil eder. Bu yüzden birtakım kültürlerde gebe kalmak isteyen bayanlar kıyafetlerinin altına kırmızı renkli iç çamaşırı giymeyi tercih eder.
11. Kokina Armağan Etme Ritüeli
Kokinalar, günümüzde yılbaşının gayriresmi temsilcisi üzeredir. Ülkemizde de inanılan bu ritüele nazaran, yılbaşı gecesinden evvel kokina alan bireyler konut sahibi olur. Lakin burada dikkat etmeniz gereken bir nokta var: Kokinayı kendiniz almamalısızınız. Kokina bir oburu tarafından size ikram edilmelidir.
Bakalım yeni bir konuta sahip olmanız için bu ritüeli hangi arkadaşınız ya da aile üyeniz gerçekleştirecek.
12. Yeni Yıl Kararları Almak
Sırada, 4.000 yıllık bir gelenek var. Yapılan araştırmalara nazaran tarihçiler, yıl değişimlerini kutlayan birinci kültür olan Babillerden beri bu ritüelin devam ettiğini düşünüyor.
Yıl değişiminde, yeni yıl kararları alan Babilliler’in bu biçimde borçlarını ödeme yahut ödünç aldıları eşyaları iade etme kelamı veriyorlar. Günümüzde ise bu ritüel yeni yıla gayelerle girmek ve hayalleri gerçekleştirmek için yapılıyor.
13. Yılbaşı Ağacı Süsleme ve Yakma Ritüeli
Yılbaşında çam ağacı süsleme geleneğini aslında hepimiz biliyoruz. Ancak bu sefer Hollanda’da düzenlenen ‘yılbaşı ağacı yakma ritüelinden’ kelam edeceğiz.
Ritüel, tamamlanan yıl boyunca hayata veda eden sevdiklerimiz için yapılıyor. Aslında bu bir ruh göndermek ve yeni yılı karşılama geleneği. Sokaklarda yakılan ateşlerde yılbaşı ağaçları ateşe veriliyor. Bu sayede 2024 yılında hayatını kaybeden şahıslara veda ediliyor.
14. Yastığın Altına Ökse Otu Saklama Geleneği
İrlandalılar tarafından gerçekleştirilen bu gelenek, 31 Aralık’ta yastığın altına ökse otu kolu koyarak gerçekleştirilir. İnanışlara nazaran yeni yılın birinci gecesi başınızın altında yerini alan ökse otu sayesinde baht sizinle olacaktır.
Bekarlara müjde! Ökse otu ritüeli sayesinde gelecekteki eşinizi hayalinizde göreceğinize de inanılır.
15. Okyanusa Beyaz Çiçekler Fırlatma Geleneği
Brezilya’da her yıl okyanusa bir demet beyaz çiçek bırakılır. Brezilyalı’lar bu ritüeli gerçekleştirmek için beyaz çiçekler ve mumlarla okyanusa akın eder.
Su Tanrıçası Yemanja için hazırlanan bu şık armağanlar okyanusa bırakılır. Bu geleneğe nazaran, Su Tanrıçası beyaz çiçekler karşılığında insanlara şanslı bir yıl sunar.
16. Yeni Yıla Öpüşerek Girme Geleneği
Ritüeli gerçekleştirmek için saat gece yarısını vurduğunda, sevdiğiniz kişiyi öpmeniz gerekir. Pek çok kültürde yer alan sevdiğini öpme geleneğini Amerikalılara nazaran, yeterli talihi temsil eder. Kimi Avrupa toplumlarında temas ettiğiniz birinci kişinin yeni yılın mukadderatını belirlediğine de inanılır.
17. Tabak Kırma Geleneği
Tabak kırma, Danimarka’da epeyce tanınan bir gelenektir. Yılbaşı gecesi arkadaşlarına ve ailelerine gidenler konutların kapısının önünde eski tabaklar kırarlar. Yeni yılın birinci günü konutun önünde ne kadar çok kırık varsa, o kadar ulu olursunuz.
18. Yılbaşı Alışverişi Yapmak
Bu alışveriş, yeni kıyafetler yahut ikramlar almak için değil! Buzdolabınızı doldurmak için yapılır.
Buzdolabının ya da eski vakitler için düşünürsek, yüklük yahut kilerlerin boş olması yeni yılda berbata işaret olarak düşünülür. Bu yüzden yılbaşı günü için besin alışverişi yapılır. Bu sayede meskeninize bolluk ve rahmet geleceğine inanılır. Alışveriş ritüeli, yeni yıla nasıl girerseniz o denli devam eder inanışıyla bir epey örtüşüyor.
19. Su Akıtma Geleneği
Su akıtma geleneği, bolluk ve rahmetin su üzere akması, ceplerin para dolması için yapılır. Bu ritüeli gerçekleştirmek için yeni yılın birinci saniyelerinde yani saat 00.00’da kısa bir müddetliğine konuttaki tüm musluklar açılır.
Açılan musluklardan akan sular üzere bol ve bereketli karların elde edildiği bir yıl olması için dua ve dilekler edilir.
20. Su Altı Ağacı Dikme Ritüeli
Su altına ağaç dikme geleneği son 25 yıldır Peder Frost ve Ice Maiden olarak isimlendirilen iki dalgıç tarafından gerçekleştiriliyor.
Ritüeli gerçekleştirmek için dünyanın en büyük ve en derin tatlı su gölü olan donmuş Baykal Gölü’üne girilir ve bir yeni yıl ağacı dikiliyor. Su altına yeni yıl ağacı dikme geleneği, bir Rus geleneğidir.
21. Boş Valizle Sokaklarda Koşmak
Eğlenceli bir yılbaşı geleneği daha! Bu defa Meksika’ya gidiyoruz. Bu geleneği bilhassa Yay burçları sevecek. Zira Tijuana sokaklarında boş valizlerle koşarak gerçekleştirilen bu ritüel, yeni yılda macera ve seyahat için yapılıyor.
Yılbaşı ritüelleri saymakla bitmez! İşte, çabucak her toplumda yeri olan başka yılbaşı gelenekleri ve ritüelleri ?
Sizin Vazgeçilmez Yılbaşı Ritüeliniz Ne?
Yeni yılı eşsiz kılacak gelenek ve ritüellerle yorumlarda buluşalım. 2025 sizin yılınız olsun! ???